Κλαψιάρικα μωρά: γιατί κάποια μωρά κλαίνε περισσότερο από άλλα;

Τα κλαψιάρικα παιδιά είναι εκείνα που αντιδρούν πάντα με δάκρυα, ακόμη και με την παραμικρή αφορμή. Συχνά δε, τα άλλα παιδιά τα κοιτούν με περιφρόνηση, ενώ κάνουν τους γονείς τους να ντρέπονται. Ακόμη και η λέξη “κλαψιάρης” παραπέμπει στην απογοήτευσή μας ότι δεν είναι τόσο ώριμα ή προσαρμοστικά όσο εμείς θα θέλαμε να είναι.

Tα γονίδια.

Τα γονίδια και το ταμπεραμέντο φαίνεται ότι παίζουν κάποιο ρόλο στον καθορισμό του ποια παιδιά θα γίνουν κλαψιάρικα. Συνήθως αυτά είναι τα νεογέννητα που τρομάζουν εύκολα, αντιμετωπίζουν δυσκολία να προσαρμοστούν στο έντονο φως ή είναι μάλλον πολύ ευαίσθητα στην υφή των ρούχων και των πανών.

Περισσότερα δάκρυα, περισσότερο γέλιο.

Τα θετικά: Η ευαισθησία αυτή φαίνεται ότι έχει και μια θετική πλευρά: αργότερα, τα παιδιά αυτά αποκτούν γενικώς μεγαλύτερη ενσυναίσθηση. Καταλαβαίνουν γρήγορα και ανταποκρίνονται στα συναισθήματα όχι μόνο των άλλων παιδιών, αλλά επίσης και των ζώων. Στις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις, όχι μόνο κλαίνε περισσότερο από τους συνομήλικούς τους, αλλά επίσης γελούν και περισσότερο.

Γιατί είναι τόσο συναισθηματικά;

Αντίθετα με την έκφραση αδυναμίας, το ‘μελόδραμα’ και τα δάκρυα δείχνουν ότι ένα παιδί είναι συναισθηματικά φορτισμένο. Με δεδομένο ότι δεν μπορεί να εκφράσει την ένταση όσων αισθάνεται με λέξεις, τα συναισθήματά του βγαίνουν με δάκρυα. Γενικώς, τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας συγχωρούν εύκολα ένα φίλο τους που περιστασιακά κλαίει. Το κλάμα είναι περισσότερο πρόβλημα των γονιών, οι οποίοι ορισμένες φορές (και λανθασμένα) ερμηνεύουν τα δάκρυα των παιδιών τους ως στοιχείο δικής τους ανεπάρκειας.

Τι μπορείτε να κάνετε.

Υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε ένα παιδί να αντιμετωπίσει στο άγχος του.

Αφήστε το παιδί να κλάψει, ιδιαίτερα όταν είναι ήδη ταραγμένο. Να θυμάστε ότι όταν το παιδί σας ξεσπά σε κλάματα αυτό σημαίνει ότι είναι συναισθηματικά φορτισμένο. Εάν επιλέξετε αυτή τη στιγμή για να του πείτε να μην κλαίει, θα ταραχτεί ακόμη περισσότερο και θα συνεχίσει να κλαίει. Αντί γι’ αυτό, δώστε του την παρηγοριά που χρειάζεται για να ανασυνταχθεί συναισθηματικά, να συνέλθει.

Εστιάστε στα θετικά, και όχι στα αρνητικά. Εάν πείτε στο παιδί σας ότι η επίσκεψη στον παιδίατρο ή τον οδοντίατρο “δεν θα πονέσει” ή “δεν είναι τρομαχτική”, το μόνο που θα συμβεί είναι να αυξήσει την ταραχή του. Γιατί θα καταλάβει πως κάτι ύποπτο συμβαίνει αλλιώς δεν θα αναφέρατε τη λέξη “πόνος”! Αντίθετα, κανονίστε μια επίσκεψη στον οδοντίατρο απλώς και μόνο για να δει τον εξοπλισμό, να ανέβει στην καρέκλα και να του κοιτάξει τα δόντια. Με αυτόν τον τρόπο θα είναι πιο ήρεμο και συνεργάσιμο όταν θα επιστρέψει στον οδοντίατρο για την κανονική εξέταση.

Προσέξτε να μην επιτείνετε το κλάμα χωρίς να το θέλετε.

Κάποια παιδιά κλαίνε επειδή νομίζουν ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να αποσπάσουν την πλήρη προσοχή των γονιών ή των δασκάλων τους. Αν νομίζετε ότι αυτό είναι που συμβαίνει, βεβαιωθείτε ότι θα δώσετε ιδιαίτερη προσοχή όταν το παιδί σας συμπεριφέρεται όπως θα θέλατε. Διδάξτε στο παιδί σας εναλλακτικούς τρόπους αντί για το κλάμα. Για παράδειγμα, ένα παιδί προσχολικής ηλικίας συχνά θα εστιάζει στα συναισθήματα μιας κατάστασης (“Είναι κακό. Το μισώ!”). Αυτό τείνει να διαιωνίζει το κλάμα. Μετά από την αναγνώριση των έντονων συναισθημάτων του (“Βλέπω ότι είσαι πολύ θυμωμένος με την αδελφή σου”), βοηθήστε το παιδί σας να εστιάσει την προσοχή του στη συμπεριφορά που δημιούργησε το πρόβλημα (“Μήπως σε έσπρωξε;”). Μιλήστε για οτιδήποτε άλλο έχει κάνει, εκτός από το ότι έβαλε τα κλάματα (περιμένετε φυσικά να ηρεμήσει πρώτα!). Πρέπει να του δείξετε τις εναλλακτικές, ιδιαίτερα στην αρχή. Μπείτε λιγάκι στο ρόλο ώστε να το βοηθήσετε να εξασκηθεί σε μια από αυτές τις προσεγγίσεις την επόμενη φορά που θα ταραχτεί. Το παιδί σας μπορεί να βάζει τα κλάματα πολύ εύκολα, αλλά σύντομα θα διαπιστώσετε ότι η αυξημένη ευαισθησία του έχει επίσης και τις στιγμές επιβράβευσης, που θα γεμίσουν τις ημέρες αυτές με γέλιο και συμπάθεια για τους άλλους.