Πώς μπορούμε να μεγαλώσουμε ένα μωρό που νιώθει ασφαλές και αγαπημένο; Θετικά λόγια και πράξεις προάγουν τον δεσμό και ενισχύουν την ανάπτυξη του βρέφους

Η ασφάλεια ξεκινά από την αγκαλιά μας

Αν με ρωτούσατε ποια είναι η πιο βασική ανάγκη ενός μωρού, θα σας έλεγα χωρίς δεύτερη σκέψη: η αίσθηση της ασφάλειας. Όταν το μωρό μου ηρεμεί από ένα χάδι ή από το γνώριμο βλέμμα μου, νιώθω ότι εκείνη τη στιγμή, με απλούς τρόπους, του προσφέρω τον κόσμο όλο. Δεν είναι τυχαίο - οι επιστημονικές έρευνες το επιβεβαιώνουν ξανά και ξανά: ο συναισθηματικός δεσμός που χτίζεται ανάμεσα στο παιδί και τον γονέα από την πρώτη κιόλας στιγμή έχει τεράστιο αντίκτυπο στην κοινωνική, συναισθηματική και εγκεφαλική ανάπτυξη του παιδιού.

Οι «μικρές» πράξεις που κάνουν τη διαφορά

Κάθε μικρή πράξη φροντίδας έχει τεράστια αξία. Ένα τραγουδάκι πριν τον ύπνο, ένα γλυκό βλέμμα, ένα παιχνίδι γεμάτο συμμετοχή - όλα αυτά, όσο «μικρά» κι αν μοιάζουν, είναι θεμέλια για να χτίσουμε παιδιά με αυτοπεποίθηση και εσωτερική δύναμη. Το μωρό μαθαίνει από τον τρόπο που του φερόμαστε αν ο κόσμος είναι ένα μέρος ασφαλές και φροντιστικό - ή όχι. Η αγκαλιά, η συνέπεια, η τρυφερότητα, η παρουσία μας: όλα αυτά ενεργοποιούν πολύπλοκες εγκεφαλικές διαδικασίες. Η θετική αλληλεπίδραση ενισχύει νευρωνικές συνδέσεις που συνδέονται με τη γλώσσα, τη συναισθηματική ρύθμιση και την ικανότητα μάθησης γι’αυτό και όσο πιο φροντισμένο είναι το περιβάλλον, τόσο πιο δυνατές και οι βάσεις για τη μελλοντική του ζωή. Ο γονιός χρειάζεται να συνδεθεί μέσα από την δική του προσωπικότητά, μέσα από αυτά που αγαπά, το δικό του χιούμορ και την δική του έκφραση ευαισθησίας - άλλοι θα τραγουδάνε στο μωρό τους τον ύμνο της αγαπημένης τους ομάδας, άλλοι θα χορεύουν με το παιδί τους αγκαλιά σάλσα και άλλοι θα εμπνέονται και θα του γράφουν/απαγγέλουν ποιήματα!

Άνεση και καθαριότητα: μέρος της συναισθηματικής ασφάλειας

Βασική προϋπόθεση είναι το μωρό να νιώθει άνετο και καθαρό, γιατί τότε νιώθει και ασφαλές. Γι’αυτό και η φροντίδα της καθημερινότητας είναι εξίσου σημαντική. Ένα μωρό που κοιμάται καλά και δεν ενοχλείται από την πάνα του είναι πιο ήρεμο, πιο δεκτικό, πιο χαρούμενο. Γι’ αυτό και εμπιστευόμουν από πάντα την Pampers, γιατί με τις απαλές, απορροφητικές πάνες τους, τα παιδιά μου παρέμεναν στεγνά για ώρες, και αυτό είναι σημαντικό γιατί αφενός έτσι προλαμβάνονται ερεθισμοί και αφετέρου όλο αυτό συμβάλλει στην ευεξία των μωρών.

Η μπλε γραμμή και η δική μου εξέλιξη

Θυμάμαι έντονα τις πρώτες μέρες που άλλαζα πάνα στο πρώτο μου παιδί. Παρατηρούσα με προσοχή τη γνωστή κίτρινη γραμμή που αλλάζει χρώμα όταν η πάνα γεμίζει. Στην αρχή, με το που γινόταν μπλε το παραμικρό σημείο, έτρεχα να την αλλάξω. Με τον καιρό, καθώς η γραμμή μεγάλωνε, άλλαζε και κάτι μέσα μου. Σαν να μεγάλωνα κι εγώ μαζί με το παιδί μου. Έμαθα να διαβάζω τα σημάδια, να εμπιστεύομαι τον εαυτό μου, να νιώθω πιο σίγουρη στη φροντίδα που του προσφέρω. Μια τόσο απλή λεπτομέρεια, και όμως τόσο βαθιά ουσιαστική. Μια μικρή μπλε γραμμή που όλο και μεγάλωνε, ένα μεγάλο βήμα αυτοπεποίθησης πως τα καταφέρνω όλο και καλύτερα!

Οι πρώτες 1.000 μέρες: ένα παράθυρο ευκαιρίας

Δεν είναι τυχαίο που λέγεται πως τα πρώτα χρόνια είναι τα πιο καθοριστικά. Οι επιστήμονες μιλούν για τις «πρώτες 1.000 ημέρες» της ζωής - από τη σύλληψη μέχρι περίπου την ηλικία των δύο ετών - ως μια μοναδική αναπτυξιακή περίοδο, όπου μπαίνουν τα θεμέλια για τη μελλοντική υγεία, τη μάθηση και τη συναισθηματική σταθερότητα του παιδιού. Σε αυτό το διάστημα, ο εγκέφαλος αναπτύσσεται με ιλιγγιώδη ρυθμό και είναι ιδιαίτερα δεκτικός στις εμπειρίες: στις λέξεις που ακούει, στις αγκαλιές που λαμβάνει, στη φροντίδα που νιώθει. Μέσα από αυτές τις πρώτες εμπειρίες, το παιδί αρχίζει να «μαθαίνει» τι σημαίνει ασφάλεια, τι σημαίνει αγάπη και πώς λειτουργεί ο κόσμος γύρω του.

Το μεγάλωμα δεν χρειάζεται τελειότητα - μόνο σταθερότητα και αγάπη

Η καθημερινότητα του γονέα δεν είναι πάντα εύκολη. Όμως δεν χρειάζονται περίπλοκα πράγματα στην ανατροφή τους - κάθε μικρή στιγμή επαφής, κάθε λέξη τρυφερότητας, κάθε σταθερή παρουσία είναι μια βαθιά επένδυση στο μέλλον του παιδιού μας. Είναι σε αυτό το έδαφος της συνέπειας, της στοργής και της ηρεμίας που ανθίζει η αυτοπεποίθηση, η ανθεκτικότητα και η συναισθηματική ισορροπία. Δεν είναι τυχαίο που τα μικρά παιδιά πολλές φορές τα φωνάζουμε με υποκοριστικά ή με τρυφερές λεξούλες επινόησης που δεν βγάζουν κανένα νοητικό νόημα – αρκεί που βγάζουν συναισθηματικό!

Με λίγα λόγια…

Ένα μωρό που μεγαλώνει με στοργή, παρουσία και συνέπεια χτίζει γερές βάσεις για μια ισορροπημένη ζωή. Και όταν έχουμε συμμάχους τα σωστά προϊόντα, όπως αυτά των Pampers, μπορούμε να είμαστε ακόμα πιο σίγουροι πως του προσφέρουμε ό,τι καλύτερο. Γιατί η αγάπη φαίνεται στα μικρά — και αυτά κάνουν τη μεγαλύτερη διαφορά.

_{Βιβλιογραφία 1. A Secure Base: Parent-Child Attachment and Healthy Human Development, John Bowlby , 1988, Basic Books 2. Handbook of Attachment: Theory, Research, and Clinical Applications (2nd ed.), Cassidy, J., & Shaver, P. R., 2008, Guilford Press 3. Center on the Developing Child at Harvard University, Brain Architecture, 2016. Ανακτήθηκε από: https://developingchild.harvard.edu/science/key-concepts/brain-architecture/ 5. Early Moments Matter for Every Child: UNICEF Early Childhood Development Report Ανακτήθηκε από: https://www.unicef.org/reports/early-moments-matter-every-child}