Μαθαίνοντας την ομιλία: πώς τα παιδιά μαθαίνουν να μιλάνε
Πολλοί γονείς ανησυχούν για τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού τους. Είναι ζωτικό κομμάτι της ανάπτυξης και ο οδηγός αυτός θα σας βοηθήσει να ξέρετε τι πρέπει να περιμένετε και πότε.
Πώς επικοινωνούν τα μωρά.
Τα μικρά παιδιά, ακόμη και προτού είναι σε θέση να μιλήσουν, είναι αρκετά ικανά να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους· για παράδειγμα κλαίνε για να δείξουν ότι πεινάνε, γουργουρίζουν όταν είναι ευτυχισμένα, αποστρέφουν το πρόσωπο όταν ένα φαγητό δεν τους αρέσει, ή δείχνουν ένα παιχνίδι που θέλουν. Αυτοί οι πρώιμοι ήχοι και χειρονομίες είναι απλά μορφές επικοινωνίας που θέτουν τα θεμέλια για μια πλουσιότερη, γλωσσικής βάσης επικοινωνία στο μέλλον. Όπως και οι ενήλικες που μαθαίνουν μια ξένη γλώσσα, τα μικρά παιδιά καταλαβαίνουν περισσότερα από όσα μπορούν να εκφράσουν. Οι ειδικοί αναπτυξιολόγοι διακρίνουν ανάμεσα σε αυτά που τα παιδιά καταλαβαίνουν (αντιληπτική γλώσσα) και σε αυτά που μπορούν να πουν (εκφραστική γλώσσα). Είναι εύκολο να διακρίνετε τι μπορεί να πει το παιδί· χρειάζεται απλά να το ακούσετε.
Αλλά πώς μπορείτε να καταλάβετε τι κατανοεί το παιδί;
Ένας τρόπος είναι, παρατηρώντας το πώς αντιδρά σε αυτά που του λέτε. Πότε το παιδί μου θα μάθει το όνομά του; Πολλά παιδιά αρχίζουν να αναγνωρίζουν τον ήχο του ονόματός τους μεταξύ 4 και 8 μηνών. Μπορείτε να το καταλάβετε λέγοντας το όνομά του χαμηλόφωνα και κοιτάζοντας αν θα γυρίσει το κεφάλι του. Να είστε σίγουρη όμως ότι αντιδρά στο όνομα και όχι στον ήχο της φωνής σας. Πότε θα πει το παιδί μου τις πρώτες του λέξεις; Όχι πολύ αργότερα από τα πρώτα τους γενέθλια, τα παιδιά συχνά αρχίζουν να λένε τις πρώτες τους λέξεις.
Μέχρι να φτάσουν 20 μηνών, όμως, πολλά παιδιά μαθαίνουν μέχρι και 9 νέες λέξεις τη μέρα: περισσότερες από 250 νέες λέξεις το μήνα! Και όταν είναι σχεδόν 2 ετών, τα παιδιά φτάνουν σε ένα άλλο σημαντικό σημείο: αρχίζουν να συνδυάζουν λέξεις σε “προτάσεις” των δύο λέξεων, όπως “πάει γάλα” (που εννοεί είτε “τελείωσα το γάλα μου” είτε “πέταξα το ποτήρι από το καρεκλάκι μου”). Είναι δύσκολο να εντοπιστεί επακριβώς η συγκεκριμένη ηλικία στην οποία το κάθε παιδί πρόκειται να φτάσει σε κάποιο συγκεκριμένο στάδιο γλωσσικής εκμάθησης.
Όμως, τα περισσότερα παιδιά φτάνουν τα βασικά γλωσσικά σημεία-σταθμούς, με διαφορά ενός ή δύο μηνών μεταξύ τους. Εάν έχετε ερωτήσεις ή ανησυχίες σχετικά με τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού σας, πρέπει οπωσδήποτε να τις αναφέρετε στο παιδίατρό σας. Λίστα ελέγχου έκφρασης λόγου παιδιών 9 μηνών. Γυρίζει το κεφάλι όταν προφέρετε απαλά το όνομά του; 12 Μηνών. Κάνει ακαταλαβίστικους ήχους, όπως “μα-μα” ή “μπα-μπα” ή “τα-τα”; Λέει τουλάχιστον μία λέξη; 18 Μηνών.
Προφέρει αρκετές λέξεις μία-μία τη φορά; 2 Ετών. Αναγνωρίζει τα ονόματα οικείων προσώπων, πραγμάτων, μελών του σώματος; Δείχνει ένα αντικείμενο ή εικόνα όταν του λένε το όνομά του; Επαναλαμβάνει λέξεις που ακούει σε μια συζήτηση; Χρησιμοποιεί “προτάσεις” των δύο λέξεων; Ακολουθεί απλές οδηγίες; Βοηθώντας το παιδί σας να αναπτύξει το λόγο του.
1. Αρχίστε νωρίς. Από τη μέρα που γεννήθηκε, μπορείτε να μιλάτε, να τραγουδάτε και να διαβάζετε στο παιδί σας, ώστε να το βοηθήσετε να αρχίσει να μπαίνει στο δρόμο της μάθησης. Προσπαθήστε να του μιλάτε την ώρα του φαγητού, του μπάνιου και όταν του αλλάζετε πάνα. Θα είναι πολύτιμο για εκείνο και ευχάριστο και για τους δυο σας.
2. Να μιλάτε αλλά και να μην μιλάτε στο παιδί σας. Ακόμη και όταν το παιδί σας είναι στη φάση της ακαταλαβίστικης γλώσσας, οι δυο σας μπορείτε να κάνετε “συζητήσεις”. Αντιμετωπίστε τα ακαταλαβίστικα λόγια του παιδιού σας σαν γλώσσα και απαντάτε με πραγματικές λέξεις σαν να καταλαβαίνετε τι λέει (ακόμη κι αν δεν καταλαβαίνετε). Μετά αφήστε το να απαντάει αυτό με λίγα ακόμη ακαταλαβίστικα. Μπορεί να μοιάζει με ανόητο παιχνίδι, αλλά στην πραγματικότητα διδάσκετε το παιδί σας πώς λειτουργούν οι συζητήσεις και πώς ο καθένας παίρνει τη σειρά του πότε ακούγοντας και πότε μιλώντας.
3. Παίξτε το παιχνίδι των ονομάτων. Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει νέες λέξεις λέγοντας τα ονόματα των αγαπημένων του πραγμάτων καθώς τα χρησιμοποιείτε οι δυο σας: “Να η Μπάλα” ή “Μμμμμ… δημητριακά”. Μόλις το παιδί συλλάβει το συσχετισμό μιας λέξης, μπορείτε να ρωτήσετε “Πού είναι η μπάλα;” και να το αφήσετε να απαντήσει δείχνοντας την μπάλα. Ή, όταν είναι λίγο μεγαλύτερο και μπορεί να πει τη λέξη, ρωτήστε “Τι είναι αυτό;” ώστε να απαντήσει “Μπάλα!”
4. Χτίστε και επεκτείνετε. Όταν το παιδί σας είναι στη φάση που μιλά με προτάσεις της μίας ή των δύο λέξεων, εντάξτε ολόκληρο το νόημα σε μια ολοκληρωμένη σας φράση. Για παράδειγμα, αν πει “Όχι πάπια”, εσείς μπορείτε να απαντήσετε “Δεν θέλεις την πάπια;” (η, αναλόγως την περίπτωση, “Δεν βρίσκεις την πάπια;”). Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να επιβεβαιώσετε ότι καταλαβαίνετε τι θέλει να πει, και ταυτόχρονα να εισαγάγετε τη δομή της ολοκληρωμένης πρότασης.
Το σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμάστε είναι ότι η μεγαλύτερη γλωσσική ανάπτυξη πηγάζει φυσικά από τα είδη των δραστηριοτήτων που κάνετε εσείς και το παιδί σας κάθε μέρα. Εκμεταλλευτείτε τις ευκαιρίες που έχετε να μιλάτε, να τραγουδάτε και να παίζετε με το παιδί.
Θα το βοηθήσει να μάθει, και επίσης θα το βοηθήσει να ενδυναμώσει το δεσμό ανάμεσά σας. Και το σημαντικότερο, θα περάσετε και εσείς όμορφα κάνοντάς το.
Ελάτε στην παρέα μας και βρείτε: